De emotie die mensen voor en door muziek voelen, is de nr 1 reden om te beginnen met het bespelen van een muziekinstrument.
Actief musiceren verdiept je ervaring met muziek en laat je de muziek op een veel intensere manier beleven.
Je wilt zelf in vervoering raken van de mooie klank en anderen raken met je muziek.
Helaas is de realiteit meestal anders. Mensen worstelen met de techniek van spelen. Ze zijn volledig geconcentreerd op het goed uitvoeren van een stuk of een bepaalde oefeningen. Vaak komt er maar weinig passie bij kijken.
Zelfs na jaren les en oefenen, merk je vooruitgang, maar het lukt het maar niet te spelen met hart en ziel. Je bent misschien allang blij als het niet al te vreselijk klinkt.
In dit artikel bespreek ik 5 dingen die je kunt doen om je vioolspel geen ‘vingeroefening’ te laten zijn en weer in contact te brengen met je hart en ziel.
1) Sta boven de techniek
Het klinkt natuurlijk heel romantisch: je pakt je instrument en je gaat eens lekker je gevoel erin leggen. Waarom lukt dat niet? Waarom komt datgene wat je als emotie in de viool stopt er niet als een mooie klank uit?
Dit klinkt voor veel mensen contra-intuïtief: de techniek is het middel dat je jouw muzikale idee of emotie laat omzetten in een klinkend resultaat. Om te spelen met hart en ziel zul je dus een behoorlijke technische beheersing van je instrument moeten hebben.
Ik zie techniek als een middel en niet als doel. Het doel is uiteindelijk een inspirerend stuk muziek. Zonder techniek kom je er echter niet.
Zit je te veel te modderen en ben je te veel aandacht kwijt aan ‘hoe’ je iets voor elkaar krijg op je instrument, dan is er dus geen ruimte voor hart en ziel.
Analyseer (samen met je docent) wat hetgeen is dat je technisch tegenhoudt en beslis wat voor oefeningen je kunt gaan doen om dat technische obstakel uit de weg te ruimen, zodat de muziek kan gaan stromen.
2) Ken het verhaal van je muziek
Een stuk muziek is niet zomaar een gelukkige verzameling van nootjes. Het kent een duidelijke structuur, een tonaal verhaal met daarin zinnen, alinea’s, hoogtepunten, veranderingen in sfeer en dingen die weer terugkomen.
Om een betekenisvolle interpretatie van een stuk muziek uit te voeren, is het belangrijk om niet alleen de goede noten te spelen, maar ook het muzikale verhaal te begrijpen. Wat zegt deze muziek? Wat gebeurt hier eigenlijk?
Vaak helpt het om er een verhaal bij te verzinnen of je beelden voor te stellen.
Als je het verhaal duidelijk hebt, weet wat er gebeurt en een beeld hebt bij een stuk, ga je automatisch heel anders spelen. Het is hoorbaar dat je weet waar je over ‘praat’, waar je over musiceert.
Is het een klassiek stuk, dan is het zeer de moeite waard om de historische context te verkennen, wat te lezen over de componist en te weten waarom en in welke levensfase het geschreven is. Een sforzando bij Beethoven is anders dan hetzelfde teken bij Mendelssohn.
3) Oefen op toonproductie, dynamiek en streek… niet alleen op zuiverheid en ritme
Veel violisten hebben de neiging om bij het oefenen bijna alleen maar te studeren op zuiverheid (intonatie) en ritme… speel je noten op de juiste hoogte en lang genoeg… dan is het stuk af. Dit is verre van waar en zeker ook verre van klaar!
Wil je vioolspelen met hart en ziel en een betekenisvol muzikaal verhaal vertellen, dan zul je tijdens het oefenen ook aandacht moeten besteden aan en keuzes moeten maken op het gebied van toonproductie (de klank), dynamiek (waar je hard en zacht speelt) en streek (wat voor streektechniek, plek op de stok etc). Dit verdient net zoveel aandacht als zuiverheid en ritme.
“Een valse noot spelen is onbelangrijk, maar spelen zonder passie is onvergeeflijk”
– Ludwig van Beethoven
4) Durf! Je ziel op straat leggen vraagt om lef
Misschien lukt het prima alleen in je oefenkamer om met hart en ziel te spelen… maar dan sta je ineens voor publiek… of in je les… of zit je samen met je samenspelpartners… en dan lukt het niet. Bij sommige mensen gaat het zelfs zo ver dat ze zich voor zichzelf schamen en zelfs alleen in hun oefenkamer niet voluit met passie durven te spelen.
Durf! Probeer dingen uit! Ja, het is eng om je ziel op straat te leggen, want mensen kunnen hierover oordelen en dat komt dat veel dichterbij dan het inspiratieloos doorspelen van wat nootjes. Je staat ergens voor.
5) Luister naar verschillende opnames
Als je niet precies weet wat je met een bepaald stuk moet, doe dan nieuwe inspiratie op door te luisteren naar verschillende opnames. Op deze manier kun je verkennen wat anderen met deze muziek doen en kun je voor jezelf keuzes maken. Wat bevalt je wel en wat zou je helemaal anders doen?
Het luisteren naar opnames is niet alleen voor interpretatie en expressie belangrijk, maar het vormt ook een goed klankbeeld van het stuk in je hoofd. Hierdoor wordt het ook makkelijker om je stuk technisch onder de knie te krijgen.
Reageer!
Welke van deze 5 tips heeft jou tot een nieuw inzicht doen komen? Deel het in een commentaar onder dit artikel!
