[Video] Vibrato leren op de viool in 5 stappen

Vibrato geeft je vioolspel een mooie warme zangerige klank

Helaas worstelen veel violisten met vibrato en velen leren het nooit echt goed

In deze video geef ik je 5 stappen waarin je een prachtig vibrato kunt leren:

Wat is vibrato?

Door je vingertop heen en weer te rollen op de snaar, maak je de toonhoogte hoger en lager. Hierdoor ontstaat een toon met vibrato. Je vinger heen en weer schuiven of optillen en neerzetten zorgen niet voor een mooi klinkend vibrato. De beweging draait om wat er met je vinger op de snaar gebeurt en niet wat je met je arm en pols doet. Alle bewegingen moeten het rollen van de vingertop dienen.

Hoe leer je vibrato?

De reden dat veel violisten nooit een goed en mooi vibrato leren is dat ze geen helder stappenplan hebben en dat ze de oefeneningen niet consequent toepassen. Het is dus geen gebrek aan talent. Iedereen kan vibrato leren! Het gaat om de regelmaat en de opbouw. Het kost je slechts enkele minuten per dag, maar je moet wel enige tijd (wellicht maanden) de discipline opbrengen om de stappen dagelijks uit te voeren. Daarnaast moet je kritisch zijn op de kwaliteit van wat je doet. De oefeningen lijken erg makkelijk, maar wil je een mooi vibrato opbouwen dan zul je ze heel precies moeten uitvoeren.

Stap 1: Het schoonmaken van de toets

Met een soepele beweging van je arm, pols en vingers veeg je met een doekje de toets van je viool schoon. Deze beweging moet vloeiend en ‘rond’ zijn. Als je stijfheid merkt of als de beweging houterig is, dien je deze oefening te blijven herhalen. Een goede vioolhouding en een ontspannen linkerarm zijn hiervoor een vereiste.

Stap 2: Grote sirene

Deze oefening lijkt op het schoonmaken van de toets, maar hierbij zet je een vinger op de snaar. Eerst dien je deze oefening stil te doen, namelijk zonder te strijken. Als deze oefening met een vloeiende soepele beweging lukt met elke vinger op elke snaar kun je erbij gaan strijken. Aan de klank kun je dan horen of je de oefening vloeiend genoeg uitvoert.

Stap 3: Kleine sirene

Door de beweging van de grote sirene steeds kleiner te maken werk je toe naar de kleine sirene. Hierbij blijft je duim op dezelfde plaats langs de hals van de viool. Veel mensen gaan hun hand verkrampen of de beweging houterig uitvoeren zodra ze hun duim op dezelfde plek houden. Dit vereist wat oefening. Je zult wellicht regelmatig terug moeten naar de grote sirene om de soepelheid terug te krijgen en dan weer toe moeten werken naar de kleine sirene. Ook de kleine sirene dien je met elke vinger op elke snaar te oefenen.

Stap 4: Opbouwen van vibrato

Vanuit de kleine sirene kun je de beweging steeds sneller en kleiner maken. Op een gegeven moment kun je je vinger stil zetten op de snaar en de beweging van je arm en pols door laten gaan. Hierbij rol je dan op de snaar over je vingertop. De eerste keren zal de beweging blokkeren of stijf worden zodra je je vinger stil zet op de snaar. Ga dan weer terug naar de kleine sirene en bouw het vibrato opnieuw op.

Bij het oefenen zul je soms ineens een goed vibrato horen. In het begin lukt dat slechts af en toe, maar naarmate je consequent dagelijks deze oefeningen doet zul je dit mooie vibrato steeds beter onder controle krijgen. Oefen dit met elke vinger op elke snaar. Vibrato is op elke snaar, met elke vinger en in elke positie weer anders.

Stap 5: Vibrato met de metronoom

Vibrato klinkt pas goed als je het tempo onder controle hebt. Vaak maken mensen wel de juiste beweging, maar klinkt het niet mooi, omdat het tempo onregelmatig, te langzaam of juist te snel is. In het vioolspelen moet je het tempo aanpassen op de noot die je speelt en wat passend is bij de muziek die je maakt. Door te oefenen met een metronoom en het tempo af te wisselen, krijg je je vibrato onder controle. Het is wellicht saai om dit te oefenen, maar je zult van het resultaat de rest van je leven plezier hebben.